به طور خلاصه، خار پاشنه یک رشد استخوانی در لبه یک استخوان است که در علم پزشکی به آن اوستئوفیت میگویند. به طور معمول، خارهای استخوانی درجایی ایجاد میشوند که دو یا چند استخوان به هم میرسند و میتوانند در بسیاری از مناطق دیگر بدن غیر از پاشنه پا نیز ایجاد شوند.
خار پاشنه میتواند در پشت یا پایین پاشنه به وجود آید. طبق آنچه که در عکسبرداری با اشعه ایکس قابل مشاهده است، خار پاشنه ½ یک اینچ به سمت جلو گسترش پیدا میکند. اگرچه خار پاشنه پا همیشه به التهاب تاندون کف پا (فاشیا پلانتار) مرتبط نمیباشد، اما گاهی اوقات این دو علت و معلول یکدیگر هستند.
خار پاشنه ممکن است بدون درد یا همراه با درد باشد. در حالی که 10% از افراد جامعه با خار پاشنه دست به گریبان هستند – غالباً تعداد زیادی از آنها را دوندگان و ورزشکاران تشکیل میدهند- اما همه کسانی که خار پاشنه دارند دچار درد نمیشوند. ما در مورد خار پاشنه پا، علت ایجاد آن و راههای درمان درد صحبت خواهیم کرد.
در مواقعی که درد خارپاشنه غیر قابل تحمل باشد، پزشک برای تسکین درد و کاهش تورم داروهای استروئید تجویز میکند. بعلاوه، چند جلسه فیزیوتراپی برای کاهش درد کف پا بسیار مؤثر خواهد بود، مخصوصاً وقتی کل روز یا چندین هفته و ماه درد میکشید.
همچنین متخصص تجهیزات پزشکی درج های ارتوپدی یا کفی های پشتیبان در اختیار شما قرار میدهد، وقتی آنها را داخل کفش خود قرار میدهید، پاها تعادل پیدا میکنند و درد خار پاشنه، هنگام انجام فعالیتهای عادی مانند رفتن به محل کار و پیاده روی را کمتر میکنند.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره ی درمان خار پاشنه در اصفهان و یا برای رزرو نوبت در مطب دکتر روحانی، با شماره تلفن های 03132330382 تماس حاصل فرمایید
علل ایجاد خارپاشنه
متأسفانه، اگر دونده یا ورزشکار هستید، به دلیل دویدن یا پریدن زیاد احتمال اینکه به خار پاشنه دچار شوید زیاد است. خار پاشنه از تجمع رسوبات کلسیم روی استخوان پاشنه پا ایجاد میشود.
فشار بر عضلات و رباطهای پا، از جمله تاندون آشیل، کشیدگی تاندون کف پا (اگرچه نیاز نیست خار پاشنه و فاشیای کف پا متأسفانه، اگر دونده یا ورزشکار هستید، خار پاشنه پا برای شما بیشتر رایج است اگر شما دویدن یا پریدن زیادی انجام می دهید.
اگر راه رفتن شما به گونه ای است که باعث میشود فشار بیشتری به پاشنه و استخوان پاشنه شما وارد شود، اگر زیاد روی سطوح سخت مانند آسفالت و بتن میدوید، اگر اضافه وزن دارید یا کفشهای نامناسبی میپوشید که از پاهای شما به قدر کافی پشتیبانی نمیکنند، بیشتر در معرض خار پاشنه هستید.اگر راه رفتن غیرمعمولی دارید که فشار بیشتری به پاشنه و استخوان پاشنه شما وارد می کند ، بیشتر روی سطوح سخت مانند آسفالت و بتن دویده اید ، اضافه وزن دارید یا کفش های نامناسب می پوشید ، بیشتر در معرض خار پاشنه هستید.
التهاب تاندون کف پا ممکن است باعث خار پاشنه شود، اما اگر دیابت دارید، بیشتر روز خود را ایستاده میگذرانید، قوس کف پای کم و زیاد دارید یا مسن هستید، در معرض ابتلا به خار پاشنه هستید.
از کجا بفهمم خار پاشنه دارم؟
واقعیت این است که شما ممکن است از وجود خار پاشنه خود مطلع نباشید چون این عارضه همیشه با درد همراه نیست. با این حال، ممکن است هنگام فعالیت بدنی مانند دویدن، دویدن و راه رفتن درد ناشی از خارپاشنه را تجربه کنید.
درد خار پاشنه به این صورت ممکن است احساس شود، که از همان لحظه ای که از خواب بیدار میشوید انگار یک چاقو به کف پای شما فرو میرود و با گذشت روز به یک درد مبهم تبدیل میشود. به عبارت دیگر، درد در ابتدا شدید است و کم کم به دردی مبهم تبدیل میشود.
اگر بعد از مدتی نشستن مانند کار در تمام روز یا مدتی رانندگی در ماشین از جای خود بلند شوید، ممکن است دوباره در طول روز درد شدیدی را احساس کنید. بعد از ورزش یا انجام یک فعالیت بدنی نیز درد شدید خواهید بود.
یک روش خوب برای اینکه بفهمید خار پاشنه دارید، این است که پاشنه پا را لمس کنید و ببینید آیا احساس حساسیت یا درد شدید میکنید. اگر هر بار که راه میروید دچار درد و ناراحتی میشوید (حتی اگر با گذشت روز دردش کاهش پیدا کند)، احتمالاً خار پاشنه دارید.
تشخیص
متخصص ارتوپد برای بررسی وجود برجستگی های سفتی در استخوان پاشنه و کف پا این قسمتها را معاینه میکند. سپس، با استفاده از عکسبرداری با اشعه ایکس ساختار، قوس سطح زیرین و وجود احتمالی زائدههای استخوانی مورد بررسی قرار میگیرد.
پزشک متخصص پا نیز توانایی ایستادن طولانی مدت و همچنین قدرت و تکیه گاه پاها هنگام راه رفتن، دویدن و متعادل کردن بدن روی یک پا را مورد آزمایش قرار میدهد.
در صورتی که بیمار درد زیادی را در هر دو پا تجربه کند، برای ارزیابی وجود بیماریهای ناتوان کننده مانند آرتریت و پوکی استخوان آزمایش خون انجام میشود.
چگونه خار پاشنه درمان میشود
خوشبختانه، با درمان های ساده و محافظه کارانه میتوانید خار پاشنه خود را درمان کنید، بیش از 90% مردم برای خلاص شدن از خار پاشنه اصلاً به جراحی نیاز ندارند.
استراحت و کمپرس یخ
اگر مدت طولانی است که به خار پاشنه مبتلا هستید، دلیلش میتواند فعالیت بیش از حد در یک دوره کوتاه مدت باشد، از این جهت تنها چیزی که نیاز دارید استراحت کردن و استفاده از کمپرس یخ است. چه بهانه ای بهتر از این که روی کاناپه دراز بکشید و سریال تماشا کنید.
اگر میخواهید درد پاشنه و درد کف پایتان بیشتر کاهش پیدا کند بهتر است از کمپرس یخ استفاده کنید. دو روز در محل درد کمپرس یخ بگذارید، اما اگر درد اصلاً از بین نرفت، بهتر است از روش دیگری برای کاهش آن استفاده نمایید.
استفاده از کفشهای طبی
پوشیدن کفشهای نامناسب از علل دیگر ابتلا به خار پاشنه است. بهتر است کفشی خریداری کنید که به کاهش درد پاشنه شما کمک میکند. کفشها باید کفی ضربه گیر و پاشنه استاندارد مناسب داشته و تا حدی انعطاف پذیر باشند.
کفشهایی که با آنها احساس راحتی بیشتری میکنید کمترین آسیب را به پاهایتان میزنند. بنابراین، با خریدن کفشهایی که اجزای پاهایتان را در وضعیت متعادل قرار میدهند احساس متفاوتی را تجربه خواهید کرد.
درباره بهترین نوع کفش برای درمان خارپاشنه از پزشک کمک بگیرید.
استفاده از درج
شاید کفشتان مناسب باشد ولی قطعاً به چند لوازم کمکی نیاز دارید.
میتوانید از کفی هایی که به عنوان ضربه گیر اطراف خار پاشنه عمل میکنند یا کفی هایی که با بالا بردن پاشنه پا، فشار روی تاندون آشیل را کاهش میدهند، استفاده کنید.
متخصص درمان خارپاشنه، بهترین نوع ارتز و کفی را برای شما تجویز میکند.
داروهای ضد التهابی
مثل همیشه ممکن است بتوانید مشکل را به سادگی با مصرف برخی داروهای ضدالتهاب مانند استامینوفن، ایبوپروفن یا ناپروکسن برطرف کنید. همچنین میتوانید در کنار آن، استراحت کنید و روی پاشنه پای خود کمپرس یخ قرار دهید.
بستن کف پا برای استراحت دادن به عضلات
اگر استراحت و استفاده از کمپرس یخ را امتحان کردید ولی درد کاهش پیدا نکرد و نمیخواهید برای خریدن یک کفش جدید به دردسر بیفتید، میتوانید نوار کینزیولوژی را امتحان کنید، این نوار به کاهش درد و بهبود سریع شما کمک خواهد کرد.
استفاده از اسپلینت شبانه
اگر درد خار پاشنه به تاندون فاشیا پلانتار مرتبط باشد، میتوانید از یک اسپلینت شبانه استفاده کنید، چون به آرامی فاشیا پلانتار و تاندون آشیل را در شب دچار کشیدگی میکند و باعث میشود هنگام بیدار شدن درصبح درد کمتری داشته باشید.
شوک درمانی
در صورتی که درمان محافظه کارانه جواب نداد، میتوانید به شوک درمانی فکر کنید. شوک درمانی به کاهش درد کلسیمی شدن کمک میکند؛ اما شوک درمانی همیشه خار پاشنه را از بین نمیبرد، بلکه اندازه و شکل آن را تغییر میدهد. با این روش، بدون جذب دوباره خار درد به شدت کاهش پیدا میکند.
انجام حرکات کششی ساق پا و کف پا
ممکن است بخواهید برای تقویت عضلات کف و ساق پا چند حرکت ورزشی انجام دهید. چون برخی از قسمتهای بدنتان ضعیف است، ورزش کردن ممکن است به شما آسیب بزند. پس بهتر است برای جلوگیری از آسیب، حرکات کششی را به ورزشهای روزانه خود اضافه کنید.
حرکت کششی ایستاده
مقابل دیوار بایستید و دستهایتان را به آن فشار دهید. یکی از پاها را جلوتر قرار دهید، زانوی پای جلو را خم کرده و زانوی پای عقب را صاف نگه دارید. تا زمانی که در پای عقب احساس کشیدگی اندکی احساس کنید دستهای خود را به دیوار فشار دهید.
این حرکت کششی را حداقل 2 بار در روز – یک بار صبح و یک بار عصر- انجام دهید به هر میزان که احساس راحتی میکنید میتوانید این حرکت را تکرار کنید.
حرکت کششی با حوله
برای انجام این حرکت به یک حوله نیاز دارید. راحت کف زمین (یا برای راحتی بیشتر روی یک صندلی) بنشینید و حوله را به صورت طولی زیر قوس یکی از پاهایتان قرار دهید. هر دو طرف حوله را با دست بگیرید – هر طرف را با یک دست- به آرامی پا را به طرف خود بکشید.
15 تا 30 ثانیه نگه دارید سپس پا را عوض کنید. این حرکت را 3 بار تکرار کنید و مطمئن شوید که هر بار کف پا را به آرامی به سمت خود میکشید. باید کشش آرام و نه شدید باشد.
درمان پزشکی خار پاشنه
در صورتی که هیچ کدام از روشهای بالا جواب نداد، باید سراغ درمان پزشکی بروید و مطمئناً پزشک شما در این زمینه با شما صحبت خواهد کرد. قبل از ویزیت حتماً او را درجریان اقداماتی که درخانه انجام دادید قرار دهید.
تزریق کورتیزون
اگر التهاب کاهش نیافته باشد، پزشک ممکن است کورتیکواستروئید را برای کمک به کاهش التهاب و کمک به روند بهبود و بهبودی توصیه کند. اگرچه این یک راه حل دائمی نیست.
به طور معمول، شما نمیتوانید تزریق کورتیزون را بیش از شش هفته یکبار انجام دهید و بهتر است که بیش از 3-4 بار در سال آنها را تزریق نکنید. ممکن است دچار عوارض جانبی مانند آسیب غضروف، ضعیف شدن یا پارگی تاندون یا عفونت مفصل شوید.
خوشبختانه شانس ابتلا به این عوارض جانبی با دوزهای بیشتر و تعداد دفعات بیشتر افزایش مییابد، بنابراین تزریق یک دوز با عوارض جانبی چندانی همراه نخواهد بود. با این حال، در مورد هر گونه نگرانی حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
جراحی
اگر تمام روشهای فوق به شکست خورد و به مدت 9 تا 12 ماه روشهای درمانی متعددی را امتحان کردید، احتمالاً به جراحی نیاز دارید. معمولا جراح، یا خار پاشنه را برمیدارد یا تاندون فاشیا پلانتار را آزاد میکند.
جراحی را نمیتوان برای هر بیماری انجام داد، از این جهت پزشک متخصص باید مطمئن شود آزمایشات قبل عمل را انجام داده اید. عود درد پاشنه (چیزی که سعی دارید از آن خلاص شوید)، بیحسی مداوم و ایجاد اسکار جز ریسک های این عمل هستند.
سخن پایانی
در پایان باید گفت، تحمل درد پاشنه ای که با آن راه میروید اصلاً خوشایند نیست، خوشبختانه برای خلاص شدن از این درد میتوانید دنبال راه چاره باشید!
خبر خوب این است که شما میتوانید این کار را در خانه انجام دهید، از این جهت نمیتواند چیزی بیشتر از خرید یک جفت کفش مناسب یا مصرف ایبوپروفن باشد.