آیا از درد مزمن کمر رنج می‌برید؟ میلیون‌ها نفر به کمر درد دچار هستند که آن را به یکی از اصلی‌ترین دلایل ناتوانی و فعالیت محدود تبدیل می‌کند. کمر درد دلایل متعددی خواهد داشت که ممکن است مربوط به عضلات، رباط‌ها، خوابیدن در وضعیت نامناسب و آسیب‌های فیزیکی باشند. مشکلات خاص مربوط به ستون فقرات که از مهرهها و دیسک‌ها تشکیل شده است نیز می‌توانند ازجمله دلایل بروز کمر درد باشند. بعضاً مشکلات ستون فقرات باعث فتق دیسک خواهند شد. مهم است که در اولین فرصت ممکن برای انجام تشخیص به پزشک مراجعه کرده و برای درمان عارضه‌ی خود اقدام کنید.
دیسک کمر عارضهای قابل درمان است. برای اطلاعات بیشتر در مورد پیشگیری، تشخیص و درمان می‌توانید با دکتر ستاره روحانی متخصص طب فیزیکی در اصفهان تماس بگیرید. دکتر روحانی در زمینه‌ی درمان طیف وسیعی از عارضه‌ها تجربه‌ی زیادی داشته و با رویکردی جامع و فوق تخصصی برای تشخیص و درمان شما اقدام خواهد کرد.
فتق دیسک کمر چیست؟
فتق دیسک عارضهای است که در دیسکهای ژلهای قرار گرفته در بین مهرهها اتفاق می افتد. بخش داخلی هر دیسک از موادی نرم و ژلهای تشکیل شده است. زمانی که این مواد ژلهای دیواره‌ی دیسک را پاره کرده و خارج می‌شوند به این عارضه فتق دیسک گفته می‌شود. موقعیت دیسک آسیب دیده و میزان بیرون زدگی آن تعیین کننده‌ی شدت درد بیمار خواهند بود. دیسکهای بین مهره‌های ممکن است دچار جا به جایی، لغزیدگی، فتق و پارگی شوند.
علل بروز عارضه
فتق دیسک ممکن است علل متعددی داشته باشد. این عارضه ممکن است در اثر تصادفات رانندگی و یا آسیب‌های فیزیکی دیگر بروز پیدا کند. در برخی از موارد نیز دیسک‌ها در اثر فرسودگی ضعیف شده و تخریب می‌شوند. این فرسودگی با افزایش سن تشدید خواهد شد. زمانی که دیسک ضعیف می‌شود، حرکات کوچک یا کشیدگی‌های خفیف می‌توانند باعث لغزیدگی یا پاره شدن آن شوند. ممکن است برخی از افراد به صورت ارثی در معرض خطر این عارضه‌ها باشند. با مراقبت‌های لازم در جهت پیشگیری از این عارضه و در نظر گرفتن عوامل خطر فتق دیسک که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم می‌توانید از بروز این مشکل پیشگیری کنید.
اضافه وزن
داشتن اضافه وزن یکی از عوامل خطر مهم برای بروز فتق دیسک است. وزن بیشتر باعث وارد شدن فشار بیشتر بر روی سیستم اسکلتی عضلانی شده و فشار بیشتری را نیز به ستون فقرات و ساختارهای همجوار تحمیل می‌کند. فشار اضافه بر روی ستون فقرات باعث بیرون زدگی دیسک و آسیب دیدن ریشه‌های عصبی اطراف آن خواهد شد که می‌تواند درد یا بی حسی در اندام‌ها ایجاد کند.
با حفظ وزن در بازه‌ی سالم، فشار وارد شده بر روی ستون فقرات و ساختارهای آن ازجمله دیسک‌ها کاهش خواهد یافت.
ایستادن طولانی مدت
مشاغلی که نیاز به ایستادن طولانی مدت و یا چرخش زیاد کمر دارند می‌توانند در طولانی مدت منجر به فرسودگی ستون فقرات و افزایش خطر فتق دیسک شوند. اگر شغل شما خطر بروز مشکلات کمر را افزایش می‌دهد، بهتر است از بریس های تنظیم پذیر به منظور حمایت از ستون فقرات خود استفاده کنید.
فتق دیسکهای قبلی
اگر سابقه‌ی فتق یا لغزیدگی دیسک را دارید در خطر بروز مجدد این عارضه قرار خواهید داشت. در مورد اقدامات لازم در جهت پیشگیری از وقوع مجدد فتق دیسک می‌توانید با پزشک خود مشورت کنید. تمرینات خاص، مدیریت وزن و محدود کردن دیگر عوامل خطر می‌توانند به شما در جهت پیشگیری از وقوع مجدد فتق دیسک کمک کنند.
افزایش سن
نمی‌توانید از پیر شدن فرار کنید ولی می‌توانید نحوه‌ی پیر شدن خود را تعیین کنید. حفظ سلامت و تناسب اندام با افزایش سن به شما در داشتن سیستم اسکلتی عضلانی قدرتمند کمک می‌کنند. حفظ عادات سالم غذایی نیز ویتامین‌ها، مواد معدنی و دیگر مواد مغذی لازم برای استخوان‌ها و ساختارهای مختلف بدن را در اختیار شما خواهد گذاشت.
ورزش کردن به مدت حداقل 150 دقیقه در هفته به شما در قوی نگه داشتن سیستم اسکلتی عضلانی کمک خواهد کرد. تأمین آب مورد نیاز بدن و انجام تمرینات کششی و انعطاف پذیری نیز به حفظ سلامت و قدرت بدن و کند کردن روند فرسایش ساختارهای مختلف آن کمک خواهند کرد.
سبک زندگی بدون تحرک
سبک زندگی بدون تحرک به خصوص نشستن طولانی مدت می‌تواند باعث فشار زیادی بر روی ستون فقرات شده و خطر بروز مشکلات مختلف ازجمله فتق دیسک و پینچ عصبی را افزایش دهد.
ورزش منظم و متعادل برای تقویت ساختارهای ستون فقرات و حفظ سلامت آن ضروری خواهند بود.
علائم
علائمی که فرد مبتلا آن‌ها را تجربه می‌کند بسته به موقعیت دیسک آسیب دیده و تماس آن با ریشه‌های عصبی تا حد زیادی متفاوت خواهند بود. درد ناشی از این عارضه ممکن است خفیف بوده و یا طاقت فرسا باشد. علائم مختلفی ممکن است در اثر فتق دیسک بروز پیدا کنند:
- احساس سوزن سوزن شدن و بی حسی اندام‌ها
- درد دست و پا
- ضعف
درمان دیسک کمر در اصفهان
در صورت بروز این عارضه روش‌هایی وجود دارند که می‌توانید برای مدیریت علائم از آن‌ها استفاده کنید: داروهای مسکن، روشهای درمان دستی، تزریقات، عمل جراحی و روشهای دیگر مثل تمرینات درمانی و طب سوزنی.
داروهای مسکن
اگر به مشکلات دیسک و کمر درد مبتلا هستید اولین راه توصیه شده استفاده از داروهای ضد التهاب مثل ایبوپروفن خواهد بود. تسکین درد اولین قدم در جهت بهبود حرکت پذیری است چرا که با حرکت کردن مکانیسم‌های حفظ سلامت کمر شما فعال خواهند شد.
استفاده از داروهای مسکن اولین اقدام توصیه شده توسط پزشک خواهد بود چرا که در حدود 90 درصد از موارد کمر درد به طور خود به خودی در عرض 6 هفته بهبود پیدا می‌کنند. ولی اگر درد شما رفع نشده و یا آن قدر شدید است که توان انجام فعالیت‌های عادی خود را ندارید، ممکن است استفاده از روشهای درمان دستی به شما توصیه شود.
درمان دستی
درمان کمر درد انواع مختلفی داشته و ما معمولاً به روش‌هایی مثل فیزیوتراپی، استئوپاتی و درمان کایروپراکتیک فکر می‌کنیم. ولی وقتی درد وجود داشته باشد بدن میزان حرکت آن اندام را محدود خواهد کرد.
برخی از عارضه‌ها در طول زمان ایجاد شده و منجر به سفتی و عدم توانایی ستون فقرات برای حرکت شده‌اند. این عارضه‌ها فشار بسیار زیادی بر روی دیسک‌ها وارد می‌کنند. بنابراین به طور کلی متخصصین درمان دستی سعی می‌کنند تا با استفاده از حرکات غیر فعال و منیپولاسیون، مفاصل درگیر را آزاد کرده و آن‌ها را به حرکت در آورند.
در این جا باید به علت بروز عارضه فکر کنیم. چه چیزی باعث تضعیف دیسک شده است؟ بعضاً تمرینات کششی و ورزش ملایم می‌توانند حرکت پذیری ستون فقرات را بازگردانند و به بهبود عارضه کمک کنند. معمولاً 4 تا 6 جلسه کافی بوده ولی ممکن است برخی از افراد به جلسات بیشتر تمرینات درمانی نیاز داشته باشند.
فیزیوتراپی
ممکن است به شما گفته باشند که عمل جراحی برای درمان فتق دیسک ضروری است. عمل جراحی خطر بروز عوارض جانبی متعددی را به همراه خواهد داشت و بنابراین نباید به عنوان اولین گزینه‌ی درمانی به آن فکر کنید. فیزیوتراپی در اکثر موارد می‌تواند درد ناشی از فتق دیسک را بهبود بخشد. ممکن است فیزیوتراپیست شما از روشهای درمانی مختلفی استفاده کند. ماساژ عمقی بافت می‌تواند اسپاسم های عمقی و تنش موجود در ستون فقرات شما را برطرف کند. ازجمله دیگر روشهای مورد استفاده می‌توان به سرما و گرما درمانی، آب درمانی و تراکشن اشاره کرد. همچنین به شما توصیه می‌شود که تا 48 ساعت پس از انجام تشخیص، بر روی یک صندلی سفت بنشینید و مقدار ملایمی فعالیت داشته باشید تا درد و گرفتگی کمر کاهش یابد.
اگر فکر می‌کنید که کمر درد شما در اثر فتق دیسک ایجاد شده است، یک فیزیوتراپیست باتجربه می‌تواند به شما کمک کند. بهتر است به منظور جلوگیری از آسیب بیشتر در اولین زمان ممکن برای درمان عارضه‌ی خود اقدام کنید. فیزیوتراپیست شما را به طور کامل معاینه کرده و سپس یک برنامه‌ی درمانی برای شما طراحی می‌کند. برنامه‌های درمانی مختلفی در فیزیوتراپی وجود دارند که می‌توانید با استفاده از آن‌ها به کاهش علائم و یا رفع کامل آن‌ها کمک کنید.
تزریقات
انجام تزریقات روشی بحث برانگیز بوده و این روش تا چند وقت اخیر نیز به صورت گسترده برای افراد مبتلا به مشکلات طولانی مدت دیسک مورد استفاده قرار می‌گرفت. زمانی که فرد به لغزیدگی دیسک و درد مبتلاست ممکن است در ناحیه التهاب وجود داشته باشد. خود این التهاب می‌تواند منجر به احساس درد شود.
مواد مختلفی برای تزریق مورد استفاده قرار می‌گیرند ولی تزریق آستروئید همراه با عوامل بی حسی موضعی و یا بدون آن‌ها برای رفع التهاب به کار می‌رود. تزریقات با هدف تسکین موقت درد انجام می‌شوند تا در این بازه فرد بتواند حرکت کرده و با انجام فیزیوتراپی و تمرینات درمانی برای رفع مشکل خود اقدام کند.
جنجال‌های موجود در مورد این روش به دلیل عدم توانایی آن برای درمان علت عارضه هستند. این تزریقات می‌توانند التهاب ناشی از بیرون زدگی یا لغزیدگی دیسک را درمان کنند ولی فرد همچنان به این عارضه مبتلا خواهد بود.
تمرینات درمانی
ممکن است زیاد در مورد عضلات مرکزی بدن و اهمیت زیاد آن‌ها شنیده باشید. به طور کلی هر چقدر عضلات بدن قوی‌تر باشند بهتر می‌توانند از ستون فقرات و حرکات آن حمایت کنند و بدین ترتیب دیسکهای بین مهره‌ای آسیب کمتری خواهند دید. یوگا و پیلاتس می‌توانند پس از تسکین درد در حفظ قدرت عضلات مرکزی بدن به شما کمک کنند. مهم است که مربی شرایط شما را درک کرده و بر اساس آن برنامه‌ی ورزشی شما را طراحی کند.
عمل جراحی
جراحی ستون فقرات می‌تواند در جهت درمان لغزیدگی دیسک کمر برای افرادی که به درمان‌های دیگر پاسخ نداده‌اند قدم بسیار مهمی باشد. این روش معمولاً در شرایطی انجام می‌شود که دیسک آسیب دیده بر روی ریشه‌های عصبی فشار وارد کرده و باعث ضعف دست و پا و یا در موارد شدیدتر باعث اختلال در عملکرد مثانه و روده شده باشد که در این موارد جراحی به صورت اورژانسی انجام می‌شود.
رایج‌ترین جراحی انجام شده برای لغزیدگی دیسک، روش میکرودیسککتومی است. اگر دیسک به صورت مزمن بر روی ریشه‌های عصبی فشار وارد کند می‌توان بخش بیرون زده‌ی آن را با استفاده از عمل جراحی برداشت. این جراحی معمولاً برای درد سیاتیک پا و زمانی که دیسک آسیب دیده بر روی عصب سیاتیک فشار وارد کرده و درد آن غیر قابل تحمل است انجام می‌شود.
جراحی می‌تواند بلافاصله درد شما را تسکین دهد. با این حال انجام این کار بدون خطر نبوده و عمل جراحی نمی‌تواند علت بروز عارضه که منجر به ضعف دیسک شده است را درمان کند. در نتیجه بعضی از بیماران پس از انجام جراحی به طور کامل بهبود پیدا کرده ولی برخی دیگر دچار دردهای شدیدتری می‌شوند.
به طور کلی جراحی به عنوان آخرین اقدام درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد و بهتر است قبل از انجام آن با متخصص دیگری نیز مشورت کنید.
